کود سه بیست - NPK 20-20-20 فرمول یک
معرفی و خرید کود سه بیست - NPK 20-20-20
کود سه بیست (20-20-20) چیست؟ راهنمای کامل مصرف، فواید و نکات مهم
کود سه بیست یا 20-20-20 یکی از محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین کودهای کامل NPK در بازار است که ترکیبی متعادل از نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K) را به نسبت مساوی در اختیار گیاه قرار می‌دهد. این کود برای رشد سریع‌تر، سبزینگی بهتر، گلدهی و ریشه‌زایی گیاهان استفاده می‌شود.
در این مقاله با نحوه مصرف، فواید، زمان استفاده، گیاهان مناسب و موارد منع استفاده از کود سه بیست آشنا می‌شوید.
✅ کود سه بیست برای چه گیاهانی مناسب است؟
- گیاهان آپارتمانی: پتوس، فیکوس ( الاستیکا ، لیراتا ، ابلق و ... )، برگ انجیری، شفلرا، فیلودندرون، آگلونما ، بونسای ، بگونیا ، آدنیوم ، اسپاتی فیلوم ، گندمی ، سرخس ، برگ قاشقی ،لاکی بامبو ، سینگینیوم یا برگ خرگوشی ، برگ بیدی ، کاج مطبق(در دوره کوتاه) ، برگ عبایی ، پاپیتال یا پیچک رونده و ...
- سبزیجات و صیفی‌جات: گوجه‌فرنگی، بادمجان، فلفل، خیار، کاهو و ریحان ، جعفری
- درختان میوه: مرکبات، سیب، انار، زردآلو، گیلاس و آلبالو
- گل‌های زینتی: ژربرا، رز، داوودی، اطلسی، شمعدانی ، همیشه بهار ، پیچک
⚠️ چه گیاهانی نباید از کود سه بیست استفاده کنند؟
- گیاهان گوشتی و ساکولنت‌ها (مثل کاکتوس‌ها): نیاز به فسفر بالا ندارند و این کود ممکن است برایشان زیاد باشد.
- گیاهانی که در خواب زمستانی هستند: کوددهی باعث اختلال در دوره خوابشان می‌شود.
- گیاهان تازه کاشته شده یا قلمه‌های تازه ریشه‌دار نشده.
زمان و نحوه استفاده از کود سه بیست
- بهترین زمان: بهار و تابستان؛ هنگام رشد فعال گیاه
- فاصله مصرف: هر ۱۰ تا ۱۵ روز یک‌بار
- دوز پیشنهادی: ۱ گرم در یک لیتر آب برای گیاهان آپارتمانی / ۲ تا ۵ گرم در یک لیتر برای باغ و مزرعه
- روش مصرف: آبیاری یا محلول‌پاشی (در پشت برگ‌ها برای جذب بهتر)
کود سه بیست چه تاثیری روی رشد گیاهام داره؟
- رشد سریع‌تر برگ‌ها و ساقه‌ها (به لطف نیتروژن)
- تقویت ریشه‌زایی (به واسطه فسفر)
- افزایش گلدهی و کیفیت میوه (با کمک پتاسیم)
- جلوگیری از زردی برگ‌ها و علائم کمبود مواد مغذی
- افزایش مقاومت گیاه در برابر تنش‌ها مثل سرما، کم‌آبی و بیماری‌ها
نکات مهم هنگام استفاده از کود سه بیست
- هرگز از دوز بالاتر از توصیه‌شده استفاده نکنید.
- قبل از کوددهی، خاک را مرطوب کنید تا ریشه شوکه نشود.
- کوددهی را در روزهای ابری یا عصر انجام دهید تا برگ‌ها نسوزند.
- اگر گیاه علائم سوختگی یا تغییر رنگ نشان داد، کوددهی را متوقف کرده و گیاه را با آب زیاد آبیاری کنید.
آیا کود سه بیست برای گیاهان گلدار مناسب است؟
بله، کود سه بیست به‌خاطر داشتن پتاسیم و فسفر، برای افزایش گلدهی و رنگ گل‌ها بسیار مؤثر است. فقط در مرحله گلدهی، می‌توان از کودهایی با پتاس بالاتر مثل 10-52-10یا 20-30-10.نیز کمک گرفت.
اما ناگفته های مهم راجب کود سه بیست که باید بدونید!
1. ❌ برای همه گیاهان مناسب نیست
برخلاف تبلیغات رایج، سه بیست برای همه گیاهان ایده‌آل نیست!! مثلاً:
- گیاهان کم‌نیاز مثل زامیفولیا، سانسوریا و کاکتوس‌ها با دوز بالای سه بیست دچار سوختگی یا پوسیدگی ریشه می‌شن!
- گیاهان گل‌ده مثل ارکیده به کودهایی با پتاس بالا نیاز دارن، نه کود متعادل.
2. 🧪 نیتروژن بالا، دشمن گلدهی
اگر در مرحله گلدهی به گیاهات سه بیست بدی، نیتروژن زیاد باعث میشه:
- گیاه بیشتر انرژی‌اش رو صرف برگ و شاخه کنه
- گلدهی به تأخیر بیفته یا کم بشه
در اون زمان باید بری سراغ کودهایی با نیتروژن کم و پتاسیم بالا مثل 10-52-10یا 20-30-10.
3. 🧫 مصرف زیاد = تجمع نمک
استفاده زیاد و بی‌برنامه باعث میشه نمک در خاک جمع بشه و:
- گیاه دچار زرد شدن برگ‌ها یا سوختگی نوک برگ‌ها بشه
- در نهایت گیاه از بین بره یا رشدش متوقف بشه
📌 راه حل؟ هر چند وقت یک بار آبشویی (leaching) با آب خالص برای شستن خاک.
4. 🕰 زمان استفاده حیاتی‌تر از نوع کوده
سه بیست اگه در فصل استراحت گیاه (پاییز و زمستون) استفاده بشه:
- گیاه نمی‌تونه مواد رو جذب کنه
- ممکنه ریشه بسوزه یا گیاه وارد شوک بشه
📌 فقط در فصل رشد (بهار و تابستون) استفاده کن.
5. 💦 همیشه محلول نیست؛ جذب خاک مهمه
بعضی برندهای سه بیست کیفیت پایینی دارن و عناصرشون به‌خوبی در خاک حل یا جذب نمی‌شن.
- کودهای با فرمول کلاته یا میکروکلات (chelates) جذب خیلی بالاتری دارن
- برندهای متفرقه ممکنه بیشتر به گیاه آسیب بزنن تا کمک کنن
6. 🌿 کود سه بیست فقط ۳ عنصر داره
یعنی :
- ریز مغذی‌ها (آهن، منگنز، روی، بر، مولیبدن و...) نداره یا خیلی کمه
- در حالی که کمبود همین ریزمغذی‌ها خیلی وقتا علت زردی یا رشد نکردن گیاهه، نه نیتروژن و فسفر و پتاسیم
📌 راه‌حل: استفاده ترکیبی از سه بیست + کود آهن یا کود های مکمل دیگر مانند آمینواسید ، جلبک دریایی و ...
جمع‌بندی
اگه دنبال یه کود همه‌کاره و راحت برای گیاهات هستی، کود 20-20-20 دقیقاً همونه. کود سه بیست یک انتخاب عالی برای گیاهان آپارتمانی، باغی و زراعی است. استفاده منظم، به‌اندازه و در زمان مناسب باعث افزایش رشد، زیبایی و مقاومت گیاه شما خواهد شد.
اما ما همیشه پیشنهاد میکنیم که قبل از شروع دوره کوددهی (کلا برای هر گل یا گیاهی) یک دوره گیاه با هیومیک اسید آبیاری بشه تا خاک رو برای جذب بهتر مواد در دوره کوددهی آماده کنه و رشد گیاه بهتر باشه. برای مطالعه کامل فواید استفاده از هیومیک اسید میتونید پست مربوط به اون رو مطالعه کنید.
